Op de website van de Nederlandse Vereniging van Banken staat duidelijk vermeld dat de nieuwe stand van de toetsrente voor het 4e kwartaal van 2008 uiterlijk 1 september zou worden vastgesteld. Na meerdere keren navragen waarom dit niet gebeurd is laat men uiteindelijk weten dat de vakantie van Edward Feitsma, hypotheekexpert van de NVB, de reden is. Men heeft besloten dat de nieuwe toetsrente nu uiterlijk 1 oktober opnieuw wordt vastgesteld.
De toetsrente is een minimumpercentage rente waar hypotheekverstrekkers vanuit gaan bij het bepalen van de maximale hypotheeksom. Dat is afgesproken in een gedragscode. De toetsrente voorkomt dat leners met een te hoge hypotheek in de problemen komen als de rente op korte temijn stijgt. Sinds 1 januari 2007, wordt de toetsrente ieder kwartaal aangepast. De toetsrente geldt voor alle offertes met een rentevastperiode korter dan 10 jaar. Voor offertes met een rentevastperiode van 10 jaar of langer wordt getoetst op het werkelijke tarief.
Kees de Kort, analist bij AFS Capital Management, een Amsterdamse vermogensbank, denkt dat de crisis in de economie nog maar net is begonnen. En dat ons nog heel wat ellende te wachten staat.
En wat merk ik als consument van de crisis? ‘Dat het moeilijker is geld te lenen en dat jij meer rente gaat betalen. En dat betekent weer dat de huizenprijzen ook in Nederland waarschijnlijk gaan dalen. Dat kan haast niet anders.’
Een huizenprijsdaling in Nederland? Waarom dalen de prijzen dan niet nu al? ‘Het duurt altijd heel lang voordat partijen de economische realiteit accepteren. Als je zelfs met een hoog inkomen in Nederland geen huis kunt betalen, of hooguit in Noord-Groningen, dat klopt toch niet? Je betaalt in de Pijp hier in Amsterdam nu 280.000 euro voor een etage die vijftien jaar geleden 100.000 gulden waard was (45.000 euro; PvdK). Vind jij dat normaal? Ik niet. Als jij vierduizend euro per vierkante meter betaalt in de Pijp, ben je de weg kwijt. Dat betaal jij alleen maar omdat je denkt dat er na jou een nog grotere sukkel is die nog meer wil betalen. Tot nu toe hebben de banken in Nederland de huizenprijzen overeind gehouden met allerlei kunstgrepen, zodat je nóg meer kon lenen. Maar als zij daarmee ophouden, wordt alles anders.
‘Bovendien, als mensen als gevolg van de financiële crisis voorzichtiger worden, wíllen zij ook niet meer zoveel geld lenen. Ook om die reden kan de vraag naar huizen stagneren.’
U heeft wel een extreem pessimistische visie. Zien al die andere economen en analisten het helemaal verkeerd?
‘Ik ben helemaal niet extreem; zeg maar wat ik verkeerd zie. Het besef dat er iets mis was, begon te komen toen ik zag dat de Amerikaanse economie jarenlang flink groeide, terwijl de loonontwikkeling en andere fundamentele factoren achterbleven. Toen dacht ik: hoe kan dit? De besparingen waren nul. Wat bleek? Die groei werd veroorzaakt doordat mensen geld leenden door te liegen over hun inkomen, waardoor de huizenprijzen verder werden opgepompt. Toen ben ik, vooral via het internet, gaan kijken en kwam ik er langzaam maar zeker achter wat er echt aan de hand is. Je moet dat alleen wel wíllen zien en de logische conclusie durven trekken. Uit A volgt B, volgt C, volgt een onprettige conclusie. Maar de meesten stoppen bij C, want mensen economen, analisten, politici willen zo’n conclusie niet trekken en er niet naar handelen. Door die conclusie niet te accepteren, duurt de ellende alleen maar langer.’
Waar moet ik mijn geld nu beleggen? Of moet ik het allemaal op een spaarrekening zetten? ‘Je moet eerst de vraag stellen: moet ik wel beleggen? Er zijn tijden dat je beter niet kunt beleggen, want je hebt geen recht op winst. Als ik zou beleggen, zou ik heel voorzichtig zijn. Zelfs een spaarrekening is in deze tijden niet risicoloos.’
Bent u niet heel pessimistisch? Bent u niet iemand voor wie het glas altijd half leeg is? ‘Nee hoor, half vol of half leeg is een mening. Ik ga uit van de feiten en probeer te beredeneren wat er gaat gebeuren. En als ik bepaalde conclusies trek, that’s where the evidence leads me.’
Toekomstig huizenkoper met een vlekje bij het Bureau Krediet Registratie (BKR)? Dan is het krijgen van een hypotheek nu echt nagenoeg onmogelijk.
Dat is de conclusie die diverse spelers in de hypothekenmarkt trekken als gevolg van de kredietcrisis. De grote Amerikaanse financiers van zogenaamde BKR-hypotheken zijn van het toneel verdwenen.
Als eerste deed GMAC (General Motors) het licht uit, toen Hypotrust (Lehman Brothers, Bank of Scotland), Sparck (Citigroup) en ELQ (Lehman Brothers). De laatste stuurde onlangs een persbericht uit waarin het zegt voorlopig geen hypotheken meer uit te geven. Daardoor is het aantal instellingen dat hypotheekverstrekkers financiert via de kapitaalmarkt, fors afgenomen.
“Bij mijn weten is daarna niemand in het gat gestapt”, zegt woordvoerder Leslie Hogeveen van De Hypotheker. “Er is volgens mij geen nieuwe partij opgestaan die het stokje heeft overgenomen.” Een medewerker van BKRDirect.nl, een bedrijf dat zich specialiseert in BKR-hypotheken, signaleert dat “de markt zeker moeilijker is geworden”.
Peter Wormskamp, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Hypothecair Planners (NVHP), voegt daar aan toe dat het “nu al veel ingewikkelder is om financiering te krijgen. En dat wordt eigenlijk alleen maar lastiger.” Tussenpersonen als BKRDirect.nl, maar ook vele andere verkopers van BKR-hypotheken, konden hun producten aanbieden omdat de hypotheken grotendeels werden gefinancierd door fondsen van voornamelijk Amerikaanse banken. Die banken haalden hun geld uit de kapitaalmarkt. Met de historisch lage rentepercentages, die tot ongeveer een jaar geleden golden, ging het lenen van geld vrij makkelijk.
Maar met het omvallen van Lehman Brothers, de geldkrapte bij General Motors en de veel hogere renteopslagen op de kapitaalmarkten, is het leven moeilijker geworden voor aanbieders van BKR-hypotheken.Ook voor mensen die zo’n zogenoemde ramsjhypotheek hebben en nu afstevenen op het einde van hun rentevaste periode, breken moeilijker tijden aan. Zij moeten immers op zoek naar een bank die hun hypotheek over wil nemen. Volgens Hogeveen van De Hypotheker zien conventionele banken nu een kans.
“Er zijn partijen die zich bereid hebben verklaard om de verlenging van risicovollere hypotheken op zich te nemen. Dan praten we over de reguliere banken.” Volgens Hogeveen is dit maar een heel klein gaatje in de markt. Maar dat brengt voor de hypotheekhouder wel hogere kosten met zich mee, en de banken lichten de hypotheek en de financiële positie van de hypotheekhouder goed door. “De portefeuille – de waarde van de beleende woning – moet natuurlijk interessant zijn voor de bank, en de voorwaarden zijn uiteraard strenger. Ook betaalt een verlenger met een BKR-hypotheek een risico-opslag, bovenop de reguliere rente.”
Het is overigens niet zo dat de problemen aan de financieringskant automatisch betekenen dat verkopers van ramsjhypotheken nu bij bosjes omvallen, stelt NVHP-voorzitter Wormskamp. “Daar merk ik niets van. Er zijn maar weinig bedrijven die zich puur en alleen richten op de verkoop van zulke hypotheken. Veruit de meeste tussenpersonen bieden ook andere producten aan.”
President Bush gaf in 2002 het startschot voor het geven van hypotheken aan minder kredietwaardige Amerikanen en daarmee aan de kredietcrisis.
Hypotheek
De kredietcrisis is voor een belangrijk deel veroorzaakt door de Amerikaanse president Bush. Bush heeft er als president op aangedrongen om mensen, die het niet konden betalen, toch een hypotheek te verstrekken.
Minderheidsgroepen
Dat blijkt uit archiefmateriaal gevonden door RTL Z. De Amerikaanse president Bush gaf in oktober 2002 een toespraak op Universiteit van Washington. In die speech zegt hij, dat de Amerikaanse regering ernaar streeft van 5,5 miljoen gezinnen, uit minderheidsgroepen met een klein inkomen, huizenbezitters te maken.
Subprime
Te zien is dat vooral na de toespraak van Bush het aantal subprime hypotheken omhoog schoot.
Wall Street noemt hem Doctor Doom, omdat hij genoegen schept in negatieve voorspellingen. Maar de waarzeggerij van Nouriel Roubini (50), economieprofessor aan de universiteit van New York, komt steeds maar uit.
Nu ook weer: hij voorspelde ruim voor de recente achtbaan van ontwikkelingen het einde van het businessmodel van de zelfstandige zakenbank. En maandag maakten Goldman Sachs en Morgan Stanley bekend hun structuur te veranderen, omdat ze verder willen als normale banken. De twee zelfstandige Amerikaanse zakenbanken zijn de laatst overgeblevene schaduwbanken, zoals Roubini ze noemt. Bear Stearns, Merrill Lynch en Lehman Brothers, zijn inmiddels verdwenen.
Roubini voorspelde de huidige kredietcrisis al twee jaar geleden. En vrij accuraat. Hij zag Amerikaanse huiseigenaren die hun hypotheek niet meer kunnen betalen. Hij voorspelde de daarop volgende ontmanteling van duizenden miljarden aan financiële producten die waren gebaseerd op die hypotheken. En Roubini zag dat uiteindelijk het wereldwijde financiële systeem tot stilstand zou komen. Steeds als optimisten zeiden dat de kredietcrisis voorbij was, kwam Dr. Doom tussenbeide met een voorspelling.
Naarmate de Amerikaanse centrale bank geld in markt pompte, werd Roubini steeds pessimistischer. Hij zag een ‘nachtmerrie’ die zou eindigen met faillissementen van consumentenbanken en financiële instellingen. De overname van verzekeraar AIG door het ministerie van financiën en het faillissement van de Californische bank IndyMac, gaven Roubini gelijk.
Het gaf de tot enkele maanden geleden tamelijk onbekende Roubini ook gewicht. Politieke en financiële kringen raken besmet met zijn pessimisme dat dagelijks via zijn nu zeer populaire weblog zijn weg vindt. Het stimuleert Roubini om nog wildere voorspellingen te doen. Voorspellingen die het waard zijn te gelezen te worden. Want misschien krijgt Roubini wéér gelijk.
Nu voorspelt hij een ‘run op de duizenden met schulden volgeladen hedgefonds’. Degenen die geld steken in zulke beleggingsfondsen, kunnen elk kwartaal hun investeringen terugnemen. Roubini ziet de komende twee jaar honderden hedgefondsen verdwijnen. En ook een aantal opkoopfondsen. In één moeite door kondigt Roubini een ernstige recessie aan in de VS, het klappen van de Europese huizenbubbel en hoge olieprijzen. En die zorgen er uiteindelijk voor dat ‘de financiële crisis van de eeuw’ ook in Europa leidt tot een onvermijdelijke recessie.
Hypotheekadviseurs en makelaars zijn aspirant kopers nu volop aan het vertellen dat dit het juiste moment is om een huis te kopen. Dit omdat de rente binnenkort verder gaat stijgen. Dit vind ik pure misleiding.
Kijk eens naar 1976 en 1981. De 5-jaars rente steeg, maar de huizen werden veel beter betaalbaar. De stijging van de rente kon destijds niet op tegen de daling van de huizenprijzen. Waarom zou dat niet opnieuw kunnen gebeuren? Tussen mei 1978 en mei 1982 daalden de huizenprijzen met 30% !
Als huizenprijzen gaan dalen gaat dit vrijwel altijd snel en heftig. Starters kunnen beter wachten!!
Betaalbaarheid
De Rabobank-betaalbaarheidindex meet de betaalbaarheid van een gemiddelde koopwoning voor een gezin met een gemiddeld huishoudinkomen in Nederland. Deze index maakt onderscheid tussen de betaalbaarheid voor starters (110% financiering) en doorstromers (70% financiering) bij de aanschaf van een nieuwe woning. Heeft de index een waarde van 100, dan bedragen de bruto maandlasten 30% van het bruto inkomen, waarbij wordt uitgegaan van de aanschaf van een gemiddeld geprijsde woning en een huishouden met een gemiddeld gezinsinkomen. Is de indexwaarde hoger dan 100, dan bedragen de bruto maandlasten minder dan 30% van het bruto inkomen en vice versa.
Voor dat beetje glas, dat bergje stenen
die vrijheid en dat goed gevoel,
hoef je straks minder te lenen
als je begrijpt wat ik bedoel…
nu duimen voor de twee-verdieners
voor zegen op het goed geloof :
‘t geluk is immers voor de zieners
en de péch voor het oost-indisch doof.
Er worden minder huizen verkocht dan vorig jaar. De prijzen van huizen stijgen nog wel, maar veel minder dan een jaar geleden. De woningen die in augustus zijn verkocht waren gemiddeld 2,7% duurder dan een jaar geleden. Dat is de laagste prijsstijging in de laatste vijf jaar. Ten opzichte van juli 2008 stegen de prijzen vrijwel niet meer. 15.500 huizen wisselden in augustus van eigenaar, ruim éénvijfde minder dan vorig jaar.
Door een krapte op de geldmarkt, angst bij banken en een oplopende inflatie is het vrijwel zeker dat de rente nog verder op gaat lopen. Dit zal op termijn in combinatie met een snel afnemend consumentenvertrouwen, toenemende verwachtingen van prijsdalingen en een groeiend aantal gedwongen verkopen er voor zorgen dat de huizenprijzen sterk gaan dalen.
Huizenkopers betalen binnenkort nog meer rente op hun hypotheek omdat banken met hogere marges werken. Het verschil tussen de gemiddelde hypotheekrente en de rente op de kapitaalmarkt is binnen een aantal maanden al enkele tienden van een procent opgelopen
Banken wijzen erop dat het inlenen van geld duurder is geworden door de kredietcrisis. Het onderling geld lenen van banken is alleen nog mogelijk tegen forse opslagen.
Bovendien is het doorverkopen van portefeuilles met hypotheken vrijwel onmogelijk geworden. Voor de kredietcrisis was dit voor veel banken een veelgebruikte methode om kredieten van de balans te halen. Daardoor hoefden ze minder geld in te lenen en bovendien minder bufferkapitaal aan te houden.
Sinds de crisis is dit echter vrijwel onmogelijk geworden. ‘Met het opdrogen van deze markt zijn financiële partijen gedwongen zichzelf duurder te financieren’, zegt een woordvoerster van Fortis. Bovendien moeten ze nu kapitaal aanhouden voor de hypotheken, waar een rendement op gemaakt moet worden.
De Britse topeconoom Willem Buiter vertelt wat de gevolgen zijn voor de reële economie.
Op 1 januari 2005 is de wet Hillen van kracht geworden, officieel ‘wijziging van de wet inkomstenbelasting 2001, terzake van het bevorderen van de financiering van de eigen woning met eigen middelen’.
Hierbij is een belastingaftrek geïntroduceerd als u geen of een geringe eigenwoningschuld (hypotheeklening) heeft.
Door de regeling kunt u geen positief inkomen meer krijgen uit de eigen woning. Hebt u geen eigenwoningschuld meer op uw woning, dan geeft u wel het eigenwoningforfait op maar krijgt u een extra aftrek ter grootte van het eigenwoningforfait. Zodat het eigenwoningforfait en de aftrek tegen elkaar wegvallen.
Het is dus nu – als u zelf voldoende kapitaal bezit – de vraag of het verstandig is uw hypotheek daarmee af te lossen of niet.
Voordelen:
U bouwt belastingvrij vermogen op doordat uw vermogen in uw eigen woning zit.
Als u uw hypotheek hebt afgelost houdt u maandelijks geld over.
U bent minder kwetsbaar in het geval van waardedaling van uw huis.
Als na dertig jaar de renteaftrek komt te vervallen worden uw vaste woonlasten niet hoger.
Nadelen:
Gedurende de looptijd van de hypotheek zijn uw maandelijkse woonlasten hoger, omdat u naast rente ook aflossing betaalt.
Aflossen heeft tot gevolg dat de overwaarde op de woning toeneemt. Als u gaat verhuizen en dus een nieuw huis koopt kunt u dat geld alleen gebruiken voor de aankoop van dit huis. Dit is de zogenaamde ‘bijleenregeling’ die sinds 2004 van kracht is.
Als u aflost zit uw geld uiteindelijk in uw huis en kunt uw dit dus niet gebruiken voor andere doeleinden.
Als uw binnen 30 jaar aflost verliest u (een deel) van uw renteaftrek.
Voorbeeld
U hebt een eigen woning met een WOZ-waarde van € 200.000,-. U hebt geen eigenwoningschuld. Op uw aangifte inkomstenbelasting geeft u een eigenwoningforfait op van € 1.100,- (0,55% x € 200.000,-). Daarnaast kunt u een aftrekpost opvoeren van € 1.100,- in verband met de gewijzigde wet, zodat u geen inkomstenbelasting verschuldigd bent ten aanzien van de eigen woning. Stel dat u voor € 30.000,- wilt verbouwen aan uw woning. In verband met het in de wet opgenomen wetsvoorstel Hillen komt dan de vraag op of u hiervoor uw eigen geld gaat inzetten of dat u dit bedrag gaat lenen.
U hebt geld op uw spaarrekening staan, hierover ontvangt u 3,5% rente. U kunt echter ook overwegen om uw verbouwing tegen 6% rente te financieren en de rente af te trekken op uw aangifte inkomstenbelasting. Indien u dit bedrag financiert, hebt u geen aftrekpost meer ter grootte van de bijtelling ten aanzien van uw eigen woning omdat u nu per saldo een aftrekpost hebt van € 700,- (€ 1.100,- -/- € 1.800,- (6% x € 30.000,-)). Uw netto woonlast bedraagt, even uitgaande dat u 42% belasting betaalt in box 1, € 1.800,- -/- 42% x € 700,- = € 1.506,-. Over uw spaargeld ontvangt u € 1.050,- aan rente (3,5% x € 30.000,-). De ontvangen rente hoeft u niet aan te geven in box 3. In box 3 wordt vermogensrendementsheffing geheven van 1,2%. Wij gaan er hierbij van uit dat uw spaarsaldo boven uw heffingsvrije vermogen in box 3 uitkomt. U betaalt in box 3 € 360,- aan inkomstenbelasting (€ 30.000,- x 1,2%). Het netto rendement op uw spaarrekening bedraagt € 690,- (€ 1.050,- -/- € 360,-). Per saldo betaalt u € 816,- (€ 1.506,- -/- € 690,-).
Had u uw eigen geld ingezet, dan had u in box 1 over de eigen woning geen inkomstenbelasting betaald (en had u ook geen aftrekpost ten aanzien van de betaalde rente). Uw box 3 vermogen zou gedaald zijn met € 30.000,-. U mist dan uw netto rente-inkomsten van € 690,-.
In dit voorbeeld kunt u dus beter uw eigen geld inzetten dan de verbouwing financieren met geleend geld. In de praktijk speelt echter ook nog mee of u in de toekomst uw eigen geld wellicht liever inzet voor een consumptieve besteding waarvan u de rente, wanneer u een financiering hiervoor aangaat, niet kunt aftrekken.
bron: eigenhuis.nl
Op www.berekenhet.nl kunt u zelf berekenen of het aflossen van uw hypotheek zinvol is. Deze berekening geldt voor hypotheekvormen waarbij u niet tussentijds aflost, dus niet voor een lineaire en anuïteitenhypotheek.
De woningnood stijgt de komende jaren verder, voorspelt prof.dr. Peter Boelhouwer van onderzoeksinstituut OTB. De overheid stimuleert de woningvraag, maar frustreert de nieuwbouw. De hoogleraar bij OTB analyseert de woningmarkt al jaren, en vergelijkt deze met andere westerse landen.
De woningbouw in Nederland bereikte in 2003 een dramatisch dieptepunt: slechts rond de 66 duizend nieuwe woningen werden opgeleverd. Sinds 1955 waren het er niet meer zo weinig. ,,Terwijl er jaarlijks negentig- tot honderdduizend nieuwe woningen nodig zijn om de overheidsplannen waar te maken”, zegt Boelhouwer. ,,Vanwege de bevolkingsgroei en sloop van kwalitatief slechte huizen.”
De komende jaren ziet de OTB-prof nog somberder in. ,,Ik vang geluiden op uit de markt waaruit blijkt dat het aantal opgeleverde huizen in 2004 zou kunnen dalen tot rond de vijftigduizend.”
Dat is ronduit paradoxaal gezien de astronomische huizenprijzen van dit moment, erkent Boelhouwer. En dat terwijl de overheid al een jaar of tien probeert meer marktwerking in de woningbouw te krijgen. Boelhouwer: ,,Begin jaren negentig liet de politiek de teugels meer vieren. Voor die tijd bepaalde de overheid jaarlijks het aantal nieuwbouwhuizen en het percentage koop- en huurwoningen.”
Dat die marktwerking totaal mislukt lijkt, komt volgens Boelhouwer doordat de overheid tegelijkertijd allerlei bouwregels aanscherpte. ,,Neem het nieuwe Bouwbesluit – hogere plafonds, luie trappen, enzovoorts – waardoor de bouwkosten met zo’n zes procent stegen. Of de nieuwe Energie Prestatie Normering: goed voor de duurzaamheid, maar de bouwkosten gaan omhoog.” Ook op het gebied van ruimtelijke ordening zijn de regels volgens Boelhouwer fors aangescherpt. ,,Dorpen mogen nog zelden uitbreiden; alleen in stedelijke gebieden mag nog gebouwd worden. Ook moeten aannemers meer geld steken in verfraaiing van de directe omgeving. Dat milieubewegingen veel vaker dan vroeger naar de rechter stappen om bouwplannen te frustreren, komt de bouwproductie ook niet ten goede.”
Hausse
Een andere rem vormen de fors gestegen grondprijzen. ,,Gemeenten hebben die de afgelopen jaren soms wel verdrievoudigd om mee te profiteren van de huizenprijzenhausse”, zegt Boelhouwer. Die grondprijzen moeten zo snel mogelijk weer naar beneden, zegt de volkshuisvestingsprof. ,,Maar overheden hebben de neiging prijzen wel te verhogen in geval van economische voorspoed, maar niet te verlagen als het slecht gaat.” Daarnaast is versoepeling van de regels hoog nodig, vindt Boelhouwer. En er moet meer ruimte komen voor bouwen in het groen. ,,Want dat willen mensen.”
Dat iedere balans in de woningmarkt zoek is, komt ook doordat de politiek de vraag naar woningen veel te veel stimuleert. Een ‘subsidiecarrousel’, noemt Boelhouwer het. De hypotheekrenteaftrekis volgens hem de grootste boosdoener. ,,Een uiterst merkwaardige subsidie, waarmee de overheid feitelijk de inkomensverschillen in Nederland vergroot en tegelijk de huizenprijzen kunstmatig hoog houdt. Terwijl het doel van overheidsingrijpen zou moeten zijn: garanderen dat ook de economisch zwakkeren een dak boven hun hoofd hebben.”
In de rest van Europa is de hypotheekrenteaftrek de laatste jaren fors ingeperkt volgens Boelhouwer, waardoor grote verschillen zijn ontstaan tussen huizenprijzen hier en in het buitenland. Een steeds grotere trek van bemiddelde Nederlanders naar de Belgische en Duitse grensstreek is het gevolg. ,,Zeker nu je tegenwoordig de hypotheekrenteaftrek mag ‘meenemen’ naar het buitenland.”
Toch moet de overheid op dit moment nog even afblijven van de hypotheekrente, waarschuwt Boelhouwer. ,,Vanwege de economische crisis is dat spelen met vuur.” De hypotheeklasten zijn zo enorm – in totaal 278 miljard euro, per inwoner veruit het hoogst ter wereld – moet nu côute que côute voorkomen worden dat de huizenprijs fors keldert. ,,Het is zonde dat de politiek halverwege de jaren negentig niet begonnen is met geleidelijke beperking van de renteaftrek. Dat had de oververhitte markt kunnen afkoelen.”
De banken krijgen van Boelhouwer ook een veeg uit de pan. Dat de huizenprijzen zo torenhoog zijn opgelopen, komt doordat zij met allerlei fancy hypotheekconstructies de renteaftrek maximaal uitmolken. Boelhouwer: ,,Het beleid van banken werkt vaak contra-productief. In de jaren tachtig waren ze zeer streng bij hypotheekverstrekkingen, waardoor de economische crisis extra lang aanhield. In de jaren negentig waren ze veel te coulant, waardoor de huizenmarkt en economie oververhit raakten.
Dit zei Peter al in 2004, hij had als kenner al lang door dat dit niet eeuwig goed blijft gaan.
De hypotheeklasten zijn zo enorm – in totaal 278 miljard euro, per inwoner veruit het hoogst ter wereld – moet nu côute que côute voorkomen worden dat de huizenprijs fors keldert.
Inmiddels zijn de hypotheeklasten al boven de 500 miljard euro uit gekomen. Als de zeepbel knapt zal de Nederlandse economie instorten en zullen ook de Nederlandse banken – die 6/10x zoveel uitlenen als men aan kernkapitaal op de balans heeft staan – in de problemen komen.
Welkom op huizenmarkt-zeepbel.nl Ik ben dit weblog in 2008 begonnen (nog voor de crash van Lehman Brothers) om te waarschuwen voor de gevaren van onze kenniseconomie lenen-lenen-lenen-consumptie-economie. Nederlandse huishoudens zijn wereldkampioen lenen. Veel gezinnen zijn inmiddels, zonder dat ze het zelf door hebben, slaaf van “de bank”. Wil je als starter in 2022 een huis gaan kopen, dan kun je beter wachten tot de huizenbubble weer is leeggelopen.
recent comments