‘Banken zijn dieven’

Door Albert Spits  Publicatiedatum:  05-05-2003 

Waarschijnlijk heeft u het wel eens horen zeggen: banken zijn dieven.

Waarom zegt men dat? Waarom mogen moslims geen rente betalen? (woekergeld)

De bancaire sector is gemachtigd door de centrale bank om liquiditeit (geld) ter beschikking te stellen op het gebied van leningen en hypotheken. De uitgifte daarvan gebeurt door de diverse banken met ondersteuning van de centrale bank.

Men zal zich afvragen waar deze liquiditeit vandaan komt. Die komt feitelijk uit het niets. Als een bank een lening of hypotheek beschikbaar stelt aan de lener, dan creëert deze bank geld uit het niets om deze te financieren. Wanneer de lening of de hypotheek geheel wordt terugbetaald, dan verdwijnt dit geld weer in het niets. De bank ontleent zijn bestaansrecht aan de rente, die men ontvangt, want van het geld uit het niets kan men niet bestaan omdat daarover weer rente moet worden betaald aan de centrale bank (interbancaire rente) – die ook wordt vastgesteld door de laatste. Het verschil in de rentes, die de bank aan de centrale bank moet betalen en de rente die men ontvangt betreft dus de ‘winst’ van de bank. Dit is bekend onder naam fiatgeld, want er staat geen enkele tegenwaarde ten opzichte van dit ‘geld’, het is in feite gebakken lucht.

Er bestaat ook een andere mogelijkheid om geld uit te lenen en dat is via deposito (spaarrekeningen), die de bank ontvangt van de lener, dientengevolge de bank dit weer kan uitlenen door middel van leningen of hypotheken, maar ook hier is er een gigantische adder onder het gras, want de bank leent dit niet een keer uit, maar een meervoud daarvan. In het geval van Nederland is dit doorgaans zes maal. Dit staat bekend als fractioneel bankieren, oftewel er is maar een klein deel gedekt door echte waarde (deposito) en het meeste van dit ‘geld’ is ook gebakken lucht.

U begrijpt, dat dit voor enorme problemen kan zorgen, als

a. de lening of hypotheek wordt terugbetaald, of
b. als de lener of hypotheekgever failliet gaat en niet wordt terugbetaald.

In beide gevallen verdwijnt de lening en hypotheek in het niets, omdat deze liquiditeit geen enkele waarde vertegenwoordigt, zodoende verdwijnt dit geld voorgoed uit de economie, dus de liquiditeit in de economie gaat omlaag als er geen andere leners zijn om deze leningen weer aan te gaan.

Een goed voorbeeld om dit te verduidelijken is, als iemand een auto verhuurt aan een klant, waarvoor de autoverhuurder een vergoeding ontvangt (de huurprijs). Als de klant na een periode de auto terugbrengt kan deze zelfde auto weer worden verhuurd aan een ander, dus heeft de autoverhuurder iets van waarde uitgeleend (verhuurd) en ontvangt deze waarde weer terug. Dit betekent dat deze waarde niet verloren is gegaan, want de waarde (auto) bestaat nog steeds en kan opnieuw worden gebruikt door de autoverhuurder of de klant.

In de tijd van de traditionele goudstandaard, tot aan 1914, vertegenwoordigde de liquiditeit echte waarde, dat wil zeggen goud en zilver, zowel ten aanzien van deposito (spaarrekeningen) als in het dagelijks leven (gouden tientjes, zilveren guldens, dubbeltjes en kwartjes). Wanneer een lening werd afbetaald kon dit geld weer worden gebruikt voor andere financieringsdoeleinden en bleef het in de economie bestaan.

In het geval van fiat- en fractioneel geld daarentegen staat weinig tot geen waarde. Zoals eerder gezegd; als een lening of hypotheek wordt terugbetaald dan verdwijnt het geld voorgoed uit de economie. Dit verklaart dan ook de liquiditeitscrisis, die ontstaat na een periode van een uitbundig fiat- en fractioneelgeldbeleid. Als door welke reden dan ook de financiële zeepbel uit elkaar spat (bijv. aandelenmarkt, onroerendgoedmarkt e.d.), kunnen de leningen en hypotheken niet meer worden terugbetaald. De bancaire sector verzeilt dan in een bankcrisis, waardoor:

a. de liquiditeit verdwijnt;

b. de rente niet meer wordt betaald;
c. de waarden van de beleende onderpanden (aandelen, onroerend goed etc.) afgenomen zijn en deze de leningen of hypotheken niet meer kunnen dekken, omdat:

1. de waarde is weggevaagd of drastisch verminderd en
2. deze zich in een dergelijke periode op een duidelijke en gruwelijke aanbodsmarkt zullen bevinden, waardoor deze moeilijker, zoniet onmogelijk te verkopen zijn.

Tijdens de crisis van de jaren 30 hebben zich deze problemen voorgedaan als gevolg van de enorme geldhoeveelheidexpansie van de jaren 20. Veel banken en financiële instellingen gingen ‘bankroet’, omdat men niet meer aan de verplichtingen jegens de depositohouders en de centrale banken kon voldoen. Het geld was er eenvoudigweg niet meer. De exact zelfde situatie speelt zich nu opnieuw af vanwege de enorme geldhoeveelheidexpansie die zich heeft voorgedaan in de Verenigde Staten en Europa tijdens de jaren 90, die men de ‘nieuwe economie’ noemde, omdat er geen recessies meer zouden zijn en men een permanent plateau van economische voorspoed zou meemaken. Dit heeft wereldwijd tot enorme financiële excessen geleid, waardoor de aandelenmarkt en de onroerend goedsector tot ongekende hoogte zijn gestegen. Alles werd met geleend (lees fiat- en fractioneel) geld gefinancierd tot aan overnames en fusies van bedrijven aan toe. Al deze schulden moeten worden afbetaald, maar dit kan alleen in een situatie met stijgende prijzen waardoor de waarde van de schulden afneemt. Vanuit deze optiek wordt deflatie als een enorme bedreiging ervaren, omdat dan de schulden in waarde zullen stijgen en de verkopen in waarde dalen, wat funest is voor zowel bedrijven, banken als leners.

Daarom zullen de centrale banken zich gaan bezighouden met het enorm oppompen van de geldhoeveelheid om desnoods geforceerd de liquiditeit in de economie te verhogen. Dit Keynesiaanse gedachtegoed is nog steeds in zwang bij deze groep, omdat dit voor hen nog het enige houvast biedt om deze crisis het hoofd te bieden. We hebben al aan Japan kunnen zien dat dit een nutteloze ingreep is, want tijdens de liquiditeitscrisis en de deflatoire situatie is geen enkele lener meer bereid om zichzelf nog meer in de schuld te steken, terwijl geen enkele bank bereid zal zijn verdere leningen of hypotheken te verstrekken als men weet dat deze nauwelijks of niet kan worden terugbetaald in de toekomst.

De enige oplossing voor deze aanhoudende crisis is een directe sanering van de kapitaalmarkt, waardoor de deflatoire crisis op een natuurlijke manier kan uitwoeden. Dit houdt in dat er een halt moet worden toegeroepen aan de desastreuze renteverlagingen, waardoor depositohouders, pensioen- en beleggingsfondsen gedwongen zijn om andere investeringen op te zoeken in de hoop de lagere rendementen op te krikken d.m.v. beleggingen in op dit moment extreem riskante instrumenten zoals aandelen, bedrijfsobligaties en onroerend goed. Als de rentestand wordt aangepast aan de vraag, dan is er geen enkele reden om uit te gaan van een redelijk rendement voor investeerders en wordt de opbouw van vaste onderliggende waarden verzekerd. Als men de rente blijft verlagen zoals in Amerika en Japan is gebeurd, dan voorspel ik een enorme mondiale liquiditeitscrisis, waardoor de economische ellende niet meer te overzien is en de wereld in een grote crisis a la jaren 30 zal worden gedompeld. Ook moet men ophouden liquiditeit te blijven pompen in het financiële systeem – de onophoudelijke geldstroom vanuit de centrale bank richting bancaire sector – want dit zorgt enerzijds voor een verlenging en uitrekking van de crisissituatie en staat de broodnodige sanering van het financiële systeem in de weg en anderzijds is dit een nutteloze bezigheid, want de bereidheid om geld te lenen is tot nul gereduceerd zoals de Japanse ervaring ons sinds 1989 leert. Het is als het ware het toedienen van een bloedtransfusie op een lijk.

Afgaande op de geluiden binnen de diverse overheden en centrale banken vrees ik echter dat we nu aan het begin staan van een tweede grote crisis, die de crisis van de jaren 30 in ieder geval zal evenaren en vrijwel zeker zal overtreffen.

Share Button
Tagged with: , , , , , , ,
25 comments on “‘Banken zijn dieven’
  1. Eric says:

    Goed uitgelegd! Weinigen snappen dat er veel fictief(=niet echt) geld in omloop is.

    kijk ook naar uitzending van “Als de dollar valt”. Zal nog wel downloadbaar zijn of op uitzending gemist te vinden zijn.

  2. Valentino Rijhen says:

    Geld is een abstractie.

  3. Arjan says:

    Volgens mij zit je op een paar punten fundamenteel scheef. Het deel over ‘fictief’ geld is juist, maar na afbetaling van de lening verdwijnt dit geld niet. Het geld heeft immers nooit bestaan, dus kan het ook niet verdwijnen. Wat verdwijnt is de ‘I owe you’ schuldpapier. Echter, deze kunnen ‘gewoon’ weer opnieuw worden aangemaakt bij een volgende lening. De liquiditeit verdwijnt dus niet…

    Wat er nu gebeurd heeft volgens mij vooral alles te maken met het feit dat banken maar tot een bepaalde hoogte fictief geld mogen uitgeven, een deel daarvan moet wel degelijk met (eigen) vermogen gedekt zijn. Dit geld is te lenen bij andere banken/instellingen. Door de crises vertrouwen banken en instellingen elkaar minder/niet meer en lenen ze dus ook geen geld meer aan elkaar uit.

    Fractioneel geld vertegenwoordigd wel een intrinsieke waarde, namelijk die van het onderpand en/of het schuldpapier. Indien de lener de lening niet aflost dan vervalt het onderpand aan de bank, die verkoopt het en met de opbrengst kan men de interbancaire lening aflossen (tenminste, dat hopen ze dan…).

    Neemt niet weg dat er wel degelijk problemen zijn. Misschien is het meest kenmerkende wel de situatie in IJsland, waar men hypotheken afsloot in buitenlandse valuta’s (omdat die zo lekker goedkoop is). Nu de IJslandse kroon sterk gedevalueerd is zijn die buitenlandse leningen ineens 3x zo duur en kan men de aflossing niet meer betalen.

    Boven je stand leven is nooit goed, alles dient met verstand gedaan te worden. De mensen en/of landen die dat niet gedaan hebben betalen daar nu de prijs van en helaas heeft dat z’n effect op de hele wereld economie. Maar ik word een beetje schijtziet van al die mensen die nu allemaal met het vingertje naar de banken wijzen en “dieven” roepen. Dat zijn namelijk dezelfde mensen die gewoon nog een tijdje geleden ook een ‘pee-elletje’ afsloten voor een nieuwe auto, een extra hypotheek namen voor die kekke nieuwe keuken, ‘effe’ dachten te speculeren op de beurs voor die leuke nieuwe kinderkamer, etc etc.

    We zijn er allemaal schuldig aan, de banken en toezichthouders niet in de laatste plaats. Maar laten we nou niet doen alsof we er zelf helemaal geen schuld aan hebben… Laten we vooral een saneringsplan maken, lessen leren en kijken hoe we dit in de toekomst kunnen voorkomen…

  4. Lex says:

    @Arjan Sorry, maar nu doe je de mensen die wel verstandig gehandeld hebben -en daar zijn er ook voldoende van- toch echt tekort. Het is een leuk trucje van degenen die inderdaad enthousiast aan het leenpyramidespel hebben meegedaan om de schuld daarvan op iedereen af te schuiven, zodat niemand uiteindelijk schuld heeft. Maar dat vind ik iets te goedkoop. Op die manier nemen degenen die hierin mee zijn gegaan geen enkele verantwoordelijkheid voor hun gedrag en zullen ze een volgende keer precies hetzelfde weer doen, omdat het toch geen consequenties heeft. Het is niet voor niets dat er iedere keer weer een hele nieuwe kudde ‘ik wil snel rijk worden zonder er iets voor te hoeven doen en de risico’s op anderen afschuiven’-lieden te vinden zijn voor de zoveelste hype of bubbel. En het zijn vrij vaak iedere keer ook dezelfde lieden.

    Het is al erg genoeg dat degenen die wel verstandig handelden nu mede moeten opdraaien voor de hebzucht en naiviteit van die andere groep.

  5. Ronald says:

    De stelling is juist. Het ‘verkopen’ van een niet bestaand ‘product’,in dit geval een hypothecaire lening, dus “fiat geld” is fraude.
    Tenminste in een logische wereld zou dit zo zijn niet in deze alles op zijn kop Matrix…. (excuses voor het overmatig gebruik van (dubbel)quotes 😉

  6. De bewering dat geld uit het niets wordt gecreëerd klopt niet.

    Als de bank al geld ‘krijgt’ van de centrale bank dan is dat een lening. Die lening dient terug betaald te worden met interest.

    Dat de centrale bank die lening uit het niets creëert klopt wel, echter zodra het geld is terug betaald verdwijnt het geld ook weer. Straffer nog, de centrale bank heeft door de transactie geld onttrokken uit de markt want ze krijg dankzij de intrest meer geld terug dan ze heeft uitgeleend.

    Wat commerciële banken wel doen is ‘fractional reserve banking’ wat niet meer wil zeggen dan: Als je 100 euro kan uitlenen mag je dat niet en moet je 10 euro bijhouden en slechts 90 uitlenen.

    De fraude zit hem maar in 1 ding: dat de mensen die een spaarrekening hebben wordt wijsgemaakt dat ze hun geld altijd kunnen komen ophalen, terwijl dat niet kan want 90% is uitgeleend.

    Maar als er een ‘bankrun’ is dan kan de commerciële bank altijd tijdelijk geld lenen van de centrale bank en is het ‘liquiditeitsprobleem’ probleem ook opgelost.

    De banken hebben 1 fout gemaakt: die 90% dat ze uitleenden hebben ze ook gebruikt in hefboom producten waardoor ze wel maar 90% uitleenden, maar dat die 90% (90 euro) eigenlijk voor +/- 300 euro aan ‘weddenschappen’ innam waardoor ze voor elke geïnvesteerde 300 euro in de markt maar 10 euro eigen kapitaal hadden. Sommige, bv Deutsche bank had zelf een hefboom van 90 ipv 30, wat wil zeggen dat ze posities hadden ingenomen ter waarde van 900 euro met slechts 10 euro eigen kapitaal.

    Als de markt dan keert, plots tientallen procenten daalt, is je eigen kapitaal zo uitgeveegd. Als dan ook je verzekeraars failliet gaan (Lehman Brothers en company) mag je het zelf betalen. En als andere banken dan weigeren geld te lenen aan je om je put te dichten moet je de boeken neerleggen of gaan schooien bij de centrale bank.

    Echter, de centrale bank is nog steed een PRIVE instelling en dient zijn eigen belang. Met andere woorden, zij leent ook niet uit voor de schone ogen, maar voor een interest, en wil altijd een onderpand in ruil voor als de commerciële bank failliet zou gaan, dan hebben ze nog hun geld terug.

    Dus, zelfs geld van de centrale bank krijgen ging niet voor velen omdat ze helemaal niets meer hadden om in onderpand te geven.

    Dus moest de overheid leningen geven aan al onze grootbanken om ze in leven te houden, en dat is dan ook gebeurd.

    Een goede video hoe ‘fractional reserve banking’ werkt en hoe het ook in een wereld van de goudstandaard gedaan werd en op zich niets fout mee is vind je hier: http://www.youtube.com/watch?v=nH2-37rTA8U

    Een artikel waarin ik dit systeem van ‘fractional reserve banking’ uitleg aan de hand van een fictieve samenleving ‘SchelpenLand’: http://www.marcdemesel.be/2009/02/krediet-crisis-in-schelpenland.html

  7. Michiel says:

    Het is inderdaad erg makkelijk van je, Arjan, om te zeggen; “We hebben er allemaal aan meegedaan”. Ik heb ook al jaar in jaar uit geen huis gekocht omdat ik wist dat het een zeepbel was/is. Zo zijn er nog meer mensen in mijn omgeving geweest. Veel mensen hebben er van geprofiteerd. Dus mensen moeten niet klagen, nu het in elkaar zakt. Ik heb met vrienden weddenschappen afgesloten, en bijna niemand (wilde) het geloven. Maar dit is nog maar het begin van het inzakken.

  8. Ludwig von Mises says:

    Voortreffelijk commentaar, Marc. Je bent de eerste op deze site die het hoofd koel houdt en begrijpt hoe geldschepping werkt.

    Heb je opgelet, Hugo?

  9. Martijn says:

    Straffer nog, de centrale bank heeft door de transactie geld onttrokken uit de markt want ze krijg dankzij de intrest meer geld terug dan ze heeft uitgeleend.
    Daarmee is het in principe onmogelijk bij nul te beginnen.
    -Er is nul geld, de centrale bank leent geld uit, en gaat ontrekt daarna meer geld dan ze in eerste instantie uitleende. Dat lijkt me toch wat al te straf en zelfs onmogelijk.

    Maar als er een ‘bankrun’ is dan kan de commerciële bank altijd tijdelijk geld lenen van de centrale bank en is het ‘liquiditeitsprobleem’ probleem ook opgelost.
    En daarom ging DSB failliet?
    Nee.
    Het is natuurlijk zeer de vraag hoe tijdelijk dat “tijdelijk” is.

    Verder ben ik het wel met je eens.

  10. ll says:

    Pardon, Fed is een prive instelling, maar zijn echt alle centralen banken , ook de ECB prive instellingen ?

  11. ll says:

    BIS ook ?

  12. Zach says:

    ECB is in handen van de participerende centrale banken waaronder DNB. BIS was in private handen maar nu in handen van alle centrale banken.

    Wat Marc zegt klopt, fractional reserve banking is fraude omdat de bank iets belooft waarvan hij a-priori weet dat hij het niet kan waarmaken. Leidt ook tot monetaire inflatie (= valsemunterij) en conjunctuur (Mises, Hayek).

    Ergo, op ethische, juridische en economische gronden zouden fractional reserve banking, depositogarantiestels en centrale banken moeten worden afgeschaft.

  13. ll says:

    @ 13 Dank U. De goudvoorraad van Holland wordt geschat op 613 ton, staat op de balans van DNB, maar van wie is dan dat goud ? DNB is de hoeder van alle banken in Holland, dus is het goud nu van de banken ?

    http://welingelichtekringen.nl/moeten-we-het-goud-verkopen.html

    Hebben de banken nu ook via de politiek het goud geroofd……

  14. kees says:

    Wat Marc zegt klopt, fractional reserve banking is fraude omdat de bank iets belooft waarvan hij a-priori weet dat hij het niet kan waarmaken.

    maar kan desnoods met geweld gehandhaafd blijven. En wij vinden dat allemaal gewoon.

  15. kees says:

    Ergo, op ethische, juridische en economische gronden zouden fractional reserve banking, depositogarantiestels en centrale banken moeten worden afgeschaft.

    grote bezwaar zou zijn dat het dan aan de waan van de dag ten prooi zou vallen. De politiek dus.

  16. kees says:

    ll

    de hoeder, niet de moeder.

  17. kees says:

    7

    Dan zou belasting onder dwang heffen ook een criminele daad zijn. Wie weet wat nog meer. Het is allemaal gelegitimeerd.

  18. Ludwig von Mises says:

    Wat een dom gelul.

    “Fractional-reserve banking is het in de bancaire sector bestaande gebruik waarbij banken slechts een deel van de hun toevertrouwde middelen in direct beschikbare vorm aanhouden, en het overgrote deel van de middelen uitlenen, ongeacht hun verplichting om de hun toevertrouwde middelen, voorzover deze direct opeisbaar zijn, op eerste verzoek terug te betalen.”

    Dat is hoe het is.

    Geen fractioneel bankierschap – geen bankieren. Fractioneel bankieren is bankieren. Bankieren is fractioneel bankieren. Banken zijn er om geld in bewaring te nemen en keren rente uit omdat ze het productief inzetten.

    Anders kan je je spaargeld net zo goed in de tuin begraven.

    Wie van jullie spaart een paar miljard bij elkaar om een TOM TOM fabriek te financieren? Jullie zijn financiele anaphabeten. Economische Neanderthalers.

  19. Ludwig von Mises says:

    Jullie lijken echt te denken dat we geld uitlenen dat nooit is ingeleend.

    Tip: stem SP, krijg je in no time wat je wilt: een derde wereld economie.

  20. Frans B says:

    Gewoon, doen!

  21. Ludwig von Mises says:

    LL

    De eerste zin klopt al niet ion jouw eerste link:

    Fractioneel bankieren-valsmunterij?
    Wat is dat “fractioneel bankieren”? (1) Daarachter schuilt de ongelooflijke wetenschap, dat banken iets mogen uitlenen, dat zij eigenlijk niet eens bezitten, namelijk kapitaal, geld in de vorm van een krediet met interest.

    Simpelweg een onware stelling.

    Fractioneel bankieren draait om rentemargebedrijf. Kort lenen en lang uitlenen. Niets meer en niets minder.

    Het geld uitlenen dat er niet is gebeurt niet. Ondanks dat er idioten zijn zoals jouw links bewijzen die het tegendeel beweren.

  22. Ludwig von Mises says:

    Voor een intelligente analyse van de rol van fractioneel bankieren:

    http://www.hetvrijevolk.com/?pagina=7559

  23. Marcus says:

    Bedenk mensen dat dit allemaal de schuld is van de … vrouw !
    Zij willen een nest, baren en zijn zeer jaloers.
    De man is verplicht te voldoen aan de nukken van een vrouw.
    Lees de bijbel er maar eens op na, Genesis, Eva gaf een appel aan Adam en toen begon het gelazer, de hel brak los.
    Als Eva niet zo stom was geweest dan leefden we nu nog in het paradijs.
    Ooit weleens een vrouw meegemaakt met nesteldrang ?
    Dan moet je wel een huis kopen van 480.000,- wat mooier is dan van haar vriendinnen.
    Of wij als man nu willen of niet.

1 Pings/Trackbacks for "‘Banken zijn dieven’"
  1. […] zie ook: ‘Banken zijn dieven’ | huizenmarkt-zeepbel.nl […]

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*