My home is my castle

’My home is my castle’, zegt de op zijn privacy gestelde Brit, maar zijn kasteel ligt wel onder vuur. De dreiging gedwongen het huis uit te moeten omdat de hypotheekverstrekker de woning wegens wanbetaling opeist, wordt steeds groter.

De regering-Brown zag zich deze week gedwongen om banken en andere kredietverstrekkers nieuwe regels op te leggen zodat invordering door de bank pas als allerlaatste middel wordt toegepast.

Voor 45.000 huisbezitters komt die oproep al te laat. Dat aantal woningen wordt naar verwacht dit jaar door de banken opgeëist omdat de bewoners hun hypotheek niet kunnen aflossen. Dit is een toename van 48% in vergelijking met vorig jaar. De verwachting is dat het aantal nog flink zal stijgen.

Volgens het bureau Standard&Poor’s zullen er in 2010 zeker twee miljoen Britten zijn die een negatief vermogen hebben vanwege onder meer de waardevermindering van hun huis. Nu al zijn volgens S&P 335.000 woningen minder waard dan wat de bewoner in totaal voor de hypotheek moet opbrengen. Er wordt van uitgegaan dat de prijzen nog zeker 24% zullen dalen. Daarbij komen taferelen als in de jaren negentig weer terug toen door een ’crash’ op de huizenmarkt de straten vol stonden met bordjes met ’For Sale’ erop.

Bord

De 34-jarige Robert uit de Londense wijk Elephant & Castle zegt waarschijnlijk volgende week ook zo’n bord in de voortuin van zijn eenvoudige rijtjeshuis te moeten zetten. Twee jaar geleden kocht hij met een hypotheek van 95% samen met zijn vriendin een driekamerflat voor 155.000 pond. „Iedereen vond dat toen een prima idee. Een investering die niet mis kon gaan.”

Dit laatste blijkt niet waar te zijn. Toegegeven, Robert had de pech dat zijn verkering uitraakte en dat het dak na een storm hersteld moest worden, maar door de dalende huizenprijs is zijn woning nu nog maar 140.000 pond waard. Wat de ellende nog eens vergroot is dat zijn prijsafspraak voor de hypotheek deze week verloopt en hij ondanks een wekenlange speurtocht langs diverse hypotheekverstrekkers een 2% duurder tarief moet accepteren. „Het komt erop neer dat ik 150 pond per maand voor mijn levensonderhoud en mijn auto overhoud. Als ik de lotto niet win, ga ik maar weer bij mijn moeder eten.”

Schrale troost is dat de automonteur niet alleen staat in de financiële crisis. Volgens Cris Tapp van de organisatie Creditaction zitten twee miljoen Britten van Dover tot Glasgow in hetzelfde schuitje. „Ik wou dat er een snelle oplossing mogelijk was, maar deze mensen zitten volledig vast. De dramatische ontwikkelingen op de financiële markt van de laatste maanden nopen tot pessimisme.”

George Adé zegt dat hij zich door de staat liet verlokken zijn huurflat van de woningbouwvereniging te kopen. De prijs was aantrekkelijk, maar de hypotheekrente van 9,8% hangt hem als een molensteen om zijn nek sinds hij werkloos werd. De 46-jarige man uit de Londense wijk Lewisham en zijn gezin kregen van de rechter de kans om in hun woning te blijven wonen toen ze met van vrienden geleend geld 5000 pond van de 8000 pond schuld die ze hadden wisten af te betalen. Het geeft aan dat men voor een relatief gering bedrag zijn huis kwijt kan raken.

Agressief

Volgens Sue Edwards van de sociale instelling Citizens Advice zijn veel geldverstrekkers veel te agressief. „Een rechtszaak is nog te vaak het eerste middel. Ze stapelen huiseigenaren op met extra kosten in plaats van samen naar een oplossing te zoeken.”

Voor veel Britten werd het begin van de crisis duidelijk nadat een van de grootste hypotheekbanken in Groot-Brittannië, Northern Rock, in de problemen kwam. Het leidde tot een stormloop op de banken van bezorgde spaarders en uiteindelijk tot de (tijdelijke?) nationalisatie van de bank. Het is ironisch dat de eerste bank die door de belastingbetaler van de ondergang werd gered nu door veel maatschappelijke organisaties wordt verweten veel agressiever dan andere banken huizen terug te eisen. Northern Rock zou de helft meer woningen terugvragen dan vergelijkbare instituties.

Northern Rock stelt dat het niet anders handelt dan de collega’s en dat men slechts de verplichting nakomt om de schuld aan de staat af te betalen. Analisten wijzen er echter op dat Northern Rock veel meer risicodragende hypotheken, soms tot 125%, verstrekte en daardoor genoodzaakt is zich zo offensief op te stellen.

Om de verontwaardiging veroorzaakt door Northern Rock te temperen, heeft de staat 300 miljoen pond uitgetrokken voor een steunfonds voor mensen wier huis onder hun voeten verkocht dreigt te worden. Ook is voorzien in scherpere regels waaraan de kredietverstrekker zich dient te houden.

De financiële instelling moet nu duidelijk kunnen maken dat de gedwongen teruggave van de woning een ’laatste middel’ is. Daarvoor moet de huiseigenaar een uitstel van betaling van drie maanden zijn aangeboden. Een andere mogelijkheid is dat het huis deels in eigendom van de bank komt en dan weer wordt verhuurd aan de eigenaar. Gekeken wordt ook of de hypotheek lager kan worden waarbij dan wel over een langere periode moet worden betaald. Uiteindelijk bepaalt een rechter of de leningverstrekker fair heeft gehandeld.

Duidelijkheid

De nieuwe regels zijn door maatschappelijke instellingen met instemming begroet. Ook de Council of Mortgage Lenders (CML) zegt de voorschriften te verwelkomen. „Ze scheppen duidelijkheid en het wordt duidelijk dat ook wij pas in laatste instantie aan een vordering op een woning denken”, aldus Michael Coogan van de organisatie.

Volgens hem moet het probleem ook niet overdreven worden: „De overgrote meerderheid betaalt de hypotheek keurig op tijd.” Coogan wijst er ook op dat het soms niet in het voordeel is van de in financiële nood verkerende huiseigenaar dat hij maar in de schulden blijft steken. „Hoe langer die situatie voortduurt, hoe uitzichtlozer dat kan worden.”

Niet iedereen is het eens met de soepelere houding tegenover potentiële wanbetalers. „Ik ben er ziek van dat iedereen die er onverantwoord op los heeft geleend nu maar uit de brand moet worden geholpen. Zo blijven de prijzen kunstmatig hoog en kan ik een betaalbare woning in de toekomst wel vergeten”, zegt John Cooper, die voor een makelaarskantoor in de Londense buurt Islington de prijzen bekijkt. „Nog te duur”, moppert hij.

bron: Telegraaf.nl