De bouw beleeft barre tijden. Vorst, sneeuw en wind maken het werk zwaar. Toch kennen bouwvakkers op dit moment andere zorgen. Een op de tien staat straks op straat.
De aannemerij krijgt zware klappen. In drie jaar tijd verliezen zo’n 45.000 werknemers hun baan. De vooruitzichten voor 2010 en 2011 zijn niet rooskleurig. De bouw krijgt twee loodzware jaren voor z’n kiezen.
„De sector moet rekening houden met een langdurige crisis”, schetst directeur Taco van Hoek van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). „Het economisch herstel zet dit jaar op allerlei onderdelen in, maar gaat volledig voorbij aan de bouw.”
Somber
De gevolgen van de economische crisis treffen metselaars en timmerlieden ongekend hard. Terwijl de Nederlandse economie met 2 procent groeit, neemt de bouwproductie dit jaar met 7,5 procent af tot 54,4 miljard euro. Vorig jaar boerde de bouw al 5 procent achteruit naar 58,9 miljard euro.
Ook andere cijfers zijn somber. De orderportefeuille van de grotere jongens in de bouw bevindt zich 40 procent lager dan de top in 2008. De werkgelegenheid daalt alleen dit jaar al met 33.000 banen, tegenover 10.000 vorig jaar. In 2011 verdwijnen er waarschijnlijk nog zo’n 2000. Daarmee is eind volgend jaar in totaal 10 procent van de bouwvakkers zijn baan kwijt. De grootste klappen vallen in de nieuwbouw en het grootschalig onderhoud.
De bouw presteert aanmerkelijk slechter dan de rest van het bedrijfsleven. De omslag ligt net na de laatste bouwvak. Tot en met het eerste kwartaal van 2009 stak de bouw nog gunstig af tegen andere bedrijfstakken.
Oorzaak is de vertraagde doorwerking van de economische crisis, legt Van Hoek uit. „De bouw had aanvankelijk nog voldoende orders in de pijplijn zitten.”
De crisis dringt in de branche later door, het herstel laat ook langer op zich wachten. Door een goed gevulde orderportefeuille heeft de bouw de economische crisis lang buiten de deur kunnen houden. Nu bedrijven grotendeels zijn uitgebouwd, vallen er zware klappen.
Zelfstandigen
Opmerkelijk genoeg valt het grootste aantal ontslagen niet onder zzp’ers, maar onder vaste werknemers, blijkt uit EIB-onderzoek. „Het beeld bestaat dat zzp’ers er het eerste uit vliegen. De zelfstandigen zijn echter slechts voor een derde afhankelijk van aannemers. De helft van hun werk krijgen ze direct van particulieren.”
De stimuleringsmaatregelen van het Rijk om de malaise te keren, hebben „een licht positief” effect gehad. „Het is geen doekje voor het bloeden. Het productieverlies is hierdoor met 15 procent beperkt.”
De overheid kan altijd meer doen, verzekert de EIB-directeur. Hij wijst bijvoorbeeld naar de bepleitte btw-verlaging voor groot onderhoud. „Dat is echter een politieke keus.” De economische neergang in de bouw is volgens hem dermate groot dat maatregelen deze niet hadden kunnen voorkomen. „Deze klappen kan de overheid niet keren.”
Herstel
Het wachten is op betere tijden. Het EIB verwacht een „krachtig herstel” vanaf 2012. De bouw krijgt over twee jaar zelfs te maken met „een inhaalslag”, die zeker tot 2015 aanhoudt. Vooral voor de woningbouw staan alle seinen op groen. „Veel mensen die nu nieuwbouw uitstellen, kiezen daar straks alsnog voor.”
bron: Reformatorisch Dagblad
Loading ...
Als de lokale overheden de grondrpijs verlaagden komt de vraag naar nieuwbouw wel weer snel terug hoor!
Overigens is de bouw niet uniek in haar teruggang. Vele sectoren maken een krimp van 10% in FTE’s mee. Sommige wat meer en andere wat minder.
NVB en de AFN verwachten dat de nieuwbouwproductie sterker terug zal vallen. U niet?
“Ik ga geen wedstrijd somberheid met ze spelen. Wat ik wel wil herhalen is dat we moeten afblijven van de hypotheekrenteaftrek, voor zover de woningmarkt nog functioneert. Anders zal de kwaliteit van wijken hard achteruitgaan. Nu al zie je dat aan een nauwelijks uitgegraven slootje goedkope woningen worden neergezet.”
Van de hypotheekrente afblijven? Is dat niet onmogelijk in een tijd dat het kabinet miljarden moet bezuinigen?
“Niet als je op zoek bent naar economische groei. Als woningmarktadviseur van het kabinet ga ik ook af op de cijfers van het EIB. Als die aangeven dat het alleen maar slechter wordt als je gaat snijden in aantrekkelijke voorwaarden dan zeg ik: niet doen.”
Als een soort van ultieme mentale tik die de consument niet kan hebben?
“Precies. Als je niet zeker bent van de waarde van je huis dan doe je niets.”
Het kabinet moet miljarden bezuinigen. Wat is er in de bouw nodig?
“Het is van belang dat er een nieuwe erkenning komt voor de aanjaagfunctie die de bouw op de economie heeft. Het kabinet moet iets bedenken, waardoor de particulier of het bedrijf zegt: ‘ik investeer toch’. Met andere woorden ze moet investeringen die lang meegaan, in wegen, in riolen, of een extra tunnel naar voren halen. Een riool gaat nou eenmaal langer mee dan een jurk. Een onderbroek mag ook.”
U zegt dat de regering helemaal niet moeten bezuinigen als het gaat over de woningmarkt en de infrastructuur?
“Ik zeg niet dat er niets kan, maar economisch zou dat inderdaad onverstandig zijn.”
U pleit ook weer voor een lager btw-tarief voor nieuwbouw.
“Minister Van der Laan heeft voor de nieuwbouw nog ongeveer 130 miljoen euro te verdelen. Ik wil op nieuw aan tafel om te kijken welke maatregelen sneller werken. Wij denken aan het tijdelijk verlagen van de btw.”
http://www.cobouw.nl/nieuws/2010/01/13/Interview-Bedrijven-raken-door-hun-reserves-heen.html
Een riool gaat nou eenmaal langer mee dan een jurk.
En dat voor dezelfde zelfde prijs natuurlijk.
Thomas van Belzen…
Wie niet kan redeneren hoort gewoon met de voeten in de klei. Garnalen pellen ofzo.
Wie weet gebeurt het nog en is de crisis toch ergens goed voor.
3
wat is dat voor kletsverhaaltje? Publicatie?
Hans, ik zeg onder DWANG die huizenprijzen OMLAAG !
9
Goed idee. Pistool op het hoofd en dwing die zak maar zijn huis te verkopen tegen een korting van 70%.
http://www.economist.com/media/houseprice2/Economist_HPI_July_09_Chart.swf
Een interactieve chart met huizenprijzen vanaf 1990 en de verhoudingen tov inkomen etc.
Ook Nederland komt in de lijst voor en het zal niemand verbazen dat we koploper zijn en dan op een negatieve manier voor de huizenkoper…
@ 3 Hans, ach er is echt niets aan de hand hoor
http://www.rtl.nl/(/financien/rtlz/nieuws/)/components/financien/rtlz/2008/weken_2008/15/betten4490078.xml
@Eric.
Nederland is vanaf 1991 constant hoger geweest dan de rest van de landen, en is geleidelijk opgelopen.
Maar wat vreemd is, als je UK vergelijkt met nederland dan zie je daar een soort gelijke dip in Q3 2009.
Hoe kan dit?, ik weet dat engeland behoorlijke prijsdalingen hebben gemaakt en nog steeds niet gestopt is, hoe vergelijkt dit met nederland als nederland de zelfde trend laat zien?
Of beter gezegd,
Hoe kan het dat hier een forse terugval is te zien, terwijl in de realiteit er in nederland nauwelijks iets te merken valt aan de prijzen.
Of is dit het verborgen leed wat de banken nu vooruit schuiven?
@10
Mooie grafieken, maar aangezien in deze periode de lange rente van 9% naar 3,5% is gedaald, veel huishoudens uit tweeverdieners zijn gaan bestaan en de hra nog steeds bestaat in ons kikkerlandje is de absurde huisprijsinflatie ook wel logisch.
Ik vrees meer voor de toekomst met een veel hogere lange rente en beperkte aftrekbaarheid.
Vooral als iedereen erachter komt dat een huis slechts gedeeltelijk bescherming biedt tegen inflatie en je een huis afschrijft (of hoge onderhoudskosten maakt)ipv dat het een investering is. De generatie die nu koopt moet hopen dat de inflatie grote restschulden voorkomt.
11 + 12
De huizenprijzen in de UK zijn vervijfentwintigvoudigd sinds 1976. (Nial Ferguson / Ascent of Money)
Hier niet.
13
Een huis is om in te wonen, klopt.
@11
Waarde van de Engelse Pond
misschien?
Mises,
een huis is om in te huren.
Banken hebben de voorwaarden voor kredietverstrekking aangescherpt, dus ipv 6-7x het jaarinkomen krijg je nu in zijn algemeenheid een aanbod van 4,5x je inkomen voor een hypotheek.
huizenprijzen en grondprijzen zijn nog niet aangepast aan deze nieuwe realiteit van kredietbeperking krediet. Men probeert dit o.a. nu op te lossen door extra kredietruimte te verstrekken vanuit de overheid (verruiming starterslening etc)
Zolang de kredietverstrekking niet wordt verruimd door de banken en/of de grondprijzen niet verlaagd worden, zal de bouw het zwaar blijven hebben aangezien mensen simpelweg de huidige vraagprijzen niet/nauwelijks gefinancierd krijgen. Dan neem ik de bereidwillig tot kopen/financieren door burgers nog niet eens mee.
Wat de gemeentes met hun belachelijke grondprijzen betreft: gebruik grond niet om je begroting op orde te brengen.
Wat de project-aannemers bij nieuwbouw betreft: een kwalitatief, mooi en groot huis hoeft echt niet duur te zijn. Ook niet in de randstad.
Waarom kunnen ze in het het oosten en het zuiden van het land voor minder dan 2 ton wel een prachtig nieuwbouwhuis bouwen? De bouwvakkers verdienen daar echt niet significant minder.
Een derde van de prijs van een nieuwbouwhuis blijft gewoon aan de strijkstok hangen van een select groepje mensen. Jammer dat deze crisis niet die mensen raakt maar de hardwerkende vaklui.
Overigens heb ik niks tegen mensen die veel verdienen met hun kwaliteiten als ze die inzetten voor het gemeenschappelijk goed.
Ook nog barre tijden voor de mensen
http://www.endandit.nl/en-nog/261114634/de-zon-gaat-dood
Gaat maar door, barre tijden voor Griekenland en Portugal
http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601068&sid=aGVaFYQ7rpCw
Greece’s government said today it will hold off on a plan to raise the prices of alcohol and tobacco products and property transfers to allow a public debate on the measure
gezondheid staat voorop bij Hellas.
Verband met huizenverkoop zie ik dan weer niet.
ad 21