DTZ: loket vastgoedfinanciers vrijwel dicht

Het loket voor de financiering van commercieel vastgoed in Nederland zit vrijwel dicht. Dit met uitzondering van herfinancieringen en voor bestaande relaties. Slechts enkele Nederlandse banken, zoals een aantal lokale Rabobanken en Van Lanschot, staan nog open voor het financieren van deals van nieuwe relaties.

Dat stelde DTZ Zadelhoff-bestuursvoorzitter Cuno van Steenhoven 6 januari bij de presentatie van het rapport ‘Zonder financiering geen markt’. In het onderzoek geeft de vastgoedadviseur zijn visie op de markt voor beleggingen in Nederlands commercieel onroerend goed. DTZ verwacht dat het effect van de kredietcrisis, dat in 2008 nog beperkt was, ‘zeer manifest’ zal worden op de gebruikersmarkten in 2009.

Voor het begin van 2009 voorziet de adviseur dat de aanvangsrendementen verder zullen oplopen om vervolgens uit te komen op het niveau van 2005 (ongeveer 6,5 procent op topkantoorlocaties). Afgezien van het absolute topsegment in de winkelmarkt worden alle segmenten dit jaar geconfronteerd met aanzienlijke prijscorrecties. De prijsdaling is al halverwege 2008 begonnen en zal nog tot medio dit jaar doorgaan. Kantoren worden tussen de 12 en 22 procent goedkoper. Bij winkels gaat 10 procent van de prijs af en bij logistiek vastgoed ongeveer 8 procent.

Oorzaak van alle ellende is volgens Van Steenhoven dat de kredietbubbel die in 2004 is ontstaan, vorig jaar heeft plaatsgemaakt voor een ware kredietschaarste. Zelfs de bekende Nederlandse vastgoedbanken zijn tijdelijk van de markt verdwenen. Eerder hielden ook al de Duitse en Angelsaksische vastgoedfinanciers het hier in ieder geval tijdelijk voor gezien. Althans als het gaat om het financieren van nieuwe beleggingstransacties van partijen, waarmee geen bestaande relatie wordt onderhouden.

‘Geen bankier zal openlijk zeggen dat het loket dicht zit, maar in de praktijk is het wel degelijk zo’, oordeelde de topman van DTZ Zadelhoff. Volgens hem geldt dat bijvoorbeeld ook voor Rabodochter FGH. Opmerkelijk is volgens Van Steenhoven wel dat een aantal regionale Rabobanken bereid is commercieel vastgoed te financieren. Voorts noemde hij in dit verband ook Van Lanschot als gunstige uitzondering.

DTZ Zadelhoff verwacht dat de Nederlandse beleggingsmarkt in de tweede helft van 2009 in een rustiger vaarwater komt en dat aanvangsrendementen zich zullen stabiliseren. ‘Daarbij geldt wel dat de banken – al dan niet onder politieke druk – weer meer financieringen moeten gaan verstrekken. Zonder dit vreemde vermogen is de olie namelijk uit de motor van de beleggingsmarkt.’