Angstaanjagend scenario dreigt

Renteverlaging in de Verenigde Staten is nodig om deflatiedreiging af te wenden. Maar wat te doen als de Amerikaanse centrale bank zijn kruit heeft verschoten?

Heeft Ben Bernanke bijna al zijn kruit verschoten?

Onder centrale bankiers geldt de regel dat de beste renteverlaging er een is, die voor de financiële markten volstrekt onverwacht komt.

In dat opzicht is de renteverlaging die Federal Reserve-president Ben Bernanke gisteren doorvoerde verre van ideaal. Bernankes daad werd door de markten zelfs min of meer afgedwongen.

Impuls
Anders dan de Europese Centrale Bank, die uitsluitend de inflatie moet beteugelen, is de Fed statutair verplicht om ook de economie een impuls te geven wanneer dat nodig is.

En die is hard nodig. De Amerikaanse economie stevent op een hevige recessie af. Obligatiebeleggers uit de hele wereld lenen momenteel de Amerikaanse staat geld uit voor de korte termijn, zonder daar een rentevergoeding voor te eisen. Kennelijk zien ze geen inflatiegevaar meer – eerder het omgekeerde: deflatie, ofwel prijsdalingen.

Dat vooruitzicht is angstaanjagend. Bij deflatie groeien de schulden waarmee Amerikaanse consumenten overladen zijn en dreigen zij failliet te gaan.

Kruit verschoten
Bernanke verlaagde de rente met een half procentpunt tot 1 procent. Helemaal zonder gevaar is de actie niet. Op een niveau van 1 procent heeft hij bijna al zijn kruit verschoten. In de jaren negentig heeft Japan de rente op 0 gesteld om hardnekkige deflatie en economische stagnatie te bestrijden. Dat hielp nauwelijks.

Lager dan 0 procent kan een centrale bankier niet gaan. Als op het huidige lage rentepeil banken nog niet in staat blijken om consumenten en bedrijven kredieten te verstrekken, zal Bernanke zeer onorthodoxe maatregelen moeten nemen.

Dollars
Hij kan zelf bedrijven krediet gaan verschaffen – in feite doet hij dat al op beperkte schaal. En hij kan dollars bijdrukken en die door helikopters over het land laten uitstrooien om de consumentenbestedingen aan te jagen en de dreigende deflatie te bestrijden.

Zolang de Amerikaanse dollar nog ’s werelds belangrijkste reservevaluta is, kan Bernanke zich zulke extreme maatregelen tot op zekere hoogte nog veroorloven ook. Die zijn zelfs te prefereren boven deflatie.

bron: Elsevier.nl